Wiązka zadań
Katarzyna II w Wikipedii
Materiał do trzech zadań składających się na wiązkę zaczerpnięto z Wikipedii, która jest bardzo często wykorzystywanym przez uczniów źródłem informacji. Zestawione tutaj dwa fragmenty biogramów Katarzyny II pochodzą z dwóch wersji językowych - polskiej i angielskiej. Biogramy różnią się, bowiem ich autorzy już poprzez sam dobór treści i sposób narracji dokonują oceny postaci. Konfrontując ze sobą oba teksty uczeń ma okazję przekonać się, że materiały, z których korzysta (także te pochodzące z internetu) nie są wolne od subiektywnych sądów i że należy korzystać z nich z dużą ostrożnością.
Wiązka ta pokazuje, w jaki sposób można ćwiczyć z uczniami umiejętność rozróżniania warstwy oceniającej od informującej (Podstawa programowa pkt II wymagania ogólne).
Przeczytaj dwa fragmenty z Wikipedii i wykonaj zadania.
Tekst A - Polska wersja Wikipedii o Katarzynie II.
Podziwiana przez zachodnich filozofów za mądrość, umiłowanie wiedzy i sprzyjanie oświeceniu, w rzeczywistości rządziła niezwykle twardą ręką. Zezwoliła szlachcie na handel chłopami i zsyłanie buntowników na Syberię, krwawo stłumiła bunty kozackie i chłopskie. Uczestniczyła w rozbiorach Polski.
Tekst B - Angielska wersja Wikipedii o Katarzynie II.
Pod jej silnymi rządami Imperium Rosyjskie rozwijało się, usprawniając administrację i kontynuując modernizację zgodnie z zachodnoeuropejskimi wzorcami. Rządy Katarzyny ożywiły Rosję, która stała się mocniejsza niż kiedykolwiek i zaczęła być postrzegana jako jedna z największych potęg Europy. Katarzyna odnosiła sukcesy w polityce zagranicznej i patronowała, czasami brutalnym, pacyfikacjom powstań (najbardziej znany przykład to stłumienie chłopskiego powstania Pugaczowa).
Zadanie 1
A. Oba teksty są przychylne rządom Katarzyny II.
B. Oba teksty są krytyczne wobec rządów Katarzyny II.
C. Tekst A jest przychylny, a tekst B krytyczny wobec rządów Katarzyny.
D. Tekst A jest krytyczny, a tekst B przychylny wobec rządów Katarzyny.
Poprawna odpowiedź
D
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
2.2 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą.
Wymaganie szczegółowe
23.3 Europa w XVIII w. Uczeń porównuje reformy oświeceniowe wprowadzone w Prusach, Rosji i Austrii.
Komentarz
Uczeń, który nie rozwiąże poprawnie tego zadania, nie posiada prawdopodobnie umiejętności całościowego spojrzenia na tekst i nie potrafi odczytać jego wymowy.
Zadanie 2
Która informacja znajduje potwierdzenie w obu tekstach?
A. Rosja rozwijała się kosztem sąsiadów.
B. Armia rosyjska stała się najsilniejsza w Europie.
C. W Rosji dochodziło do konfliktów społecznych.
D. Katarzyna II miała wpływ na wybór władcy Polski.
Poprawna odpowiedź
C
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
2.2 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą.
Wymaganie szczegółowe
23.3 Europa w XVIII w. Uczeń porównuje reformy oświeceniowe wprowadzone w Prusach, Rosji i Austrii.
Komentarz
Zadanie to sprawdza umiejętność wyszukiwania informacji w tekście i porównywania ich ze sobą. Nie sprowadza się ono jednak do szukania nieistotnych szczegółów. Uczeń musi bowiem nazwać zjawiska historyczne opisane w obu fragmentach.
Jeśli uczeń wybierze odpowiedź A oznacza to, że skupił się głównie na tekście A, w którym mowa jest o rozbiorach Polski. Prawdopodobnie informacja zawarta w tekście B o sukcesach na arenie międzynarodowej została uznana za jednoznaczną z rozwojem kosztem sąsiadów. Sformułowanie to nie przesądza jednak, że sukcesy w polityce zagranicznej osłabiały sąsiadów Rosji. Wyboru odpowiedzi B dokona uczeń, który skupi się jedynie na tekście 2. Natomiast odpowiedź D będzie wskazywana przez uczniów, którzy zadanie rozwiązali w oparciu o swoją wiedzę, a nie o analizę tekstów.
Zadanie 3
Dokończ poniższe zdanie wybierając właściwą odpowiedź.
Przedział czasu, w którym panowała Katarzyna II oznaczony jest na taśmie numerem
A. 1
B. 2
C. 3
D. 4
Poprawna odpowiedź
C
Wymaganie ogólne
1.1 Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.
Wymaganie szczegółowe
27.1 Walka o utrzymanie niepodległości w ostatnich latach XVIII w. Uczeń sytuuje w czasie I, II i III rozbiór Rzeczypospolitej i wskazuje na mapie zmiany terytorialne po każdym rozbiorze.
Komentarz
Zadanie to sprawdza umiejętności z zakresu chronologii. Nie jest to w istocie pytanie o daty rządów Katarzyny, których uczniowie w żadnym wypadku nie muszą znać. Na poprawną odpowiedź powinna naprowadzić informacja o rozbiorach zawarta w pierwszym tekście. Wiedza o tym, kiedy miały miejsce rozbiory Polski należy do zasobu elementarnych faktów, ze znajomością których uczeń powinien zakończyć edukację w gimnazjum.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
