Wiązka zadań
Talar
Wiązka zadań oparta jest na analizie tekstu wybitego na monecie określanej mianem “talara targowickiego”. Moneta została wybita w krótkim okresie między sukcesem konfederacji targowickiej a drugim rozbiorem Polski i w związku z tym ukazuje wydarzenia związane z uchwaleniem Konstytucji 3-maja ze stosunkowo rzadko spotykanej perspektywy jej przeciwników. To lakoniczne i dość przewrotne źródło, w którym Konstytucję 3-ego maja określa się mianem spisku, może stanowić zarówno doskonałe zwieńczenie, jak i intrygujący wstęp do lekcji poświęconej wydarzeniom z lat 1791–1792.
Na podstawie ilustracji i tekstu wykonaj zadania.
 |
Napis na monecie: Wdzięczność dla współobywateli, przykład potomności. Obywatelom, których miłość ojczyzny powodowała, że starali się bronić wolności polskiej, zniszczonej przez spisek z dnia 3 maja 1791 – Rzeczpospolita zmartwychwstająca. |
Zadanie 1.
Monetę wybito, aby upamiętnić
A. działalność Komisji Edukacji Narodowej.
B. uczestników konfederacji targowickiej.
C. zwolenników reform Sejmu Wielkiego.
D. uczestników powstania kościuszkowskiego.
Poprawna odpowiedź
B
Wymaganie ogólne
2.3 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych.
Wymaganie szczegółowe
26.3 Rzeczpospolita w dobie stanisławowskiej. Uczeń wyjaśnia okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej i ocenia jej następstwa.
Komentarz
Zadanie sprawdza, czy uczeń dobrze zrozumiał tekst umieszczony na monecie. Niepoprawne rozwiązanie tego zadania w pilotażach wynikało najczęściej z powierzchownej analizy tekstu: uczniowie, widząc wzmiankę o Konstytucji 3 maja, łączyli ją mechanicznie z Sejmem Wielkim (odpowiedź C). Uczniowie również często wybierali odpowiedź D (powstanie kościuszkowskie), czyli zapewne wydarzenie najbardziej im znane.
Zadanie 2.
Poglądy wspomnianych na monecie obywateli można określić mianem
A. jakobińskich.
B. konserwatywnych.
C. reformatorskich.
D. liberalnych.
Poprawna odpowiedź
B
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
26.3 Rzeczpospolita w dobie stanisławowskiej. Uczeń wyjaśnia okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej i ocenia jej następstwa.
Komentarz
Zadanie sprawdza, czy uczeń rozumie i dostrzega różnice między najważniejszymi nurtami ideologicznymi, których początki sięgają XVIII w. Żeby udzielić poprawnej odpowiedzi uczeń musi z jednej strony odczytać, jaki był stosunek autorów napisu na monecie do konstytucji, a następnie kierując się swoją wiedzą na temat wymienionych w odpowiedziach ideologii wskazać poprawną odpowiedź. Fakt, że autorzy tekstu nie identyfikują się z postępową konstytucją powinien skłonić ucznia do odrzucenia odpowiedzi C i D. Na postawę konserwatywną wskazuje właśnie fakt wrogości w stosunku do reformatorskich zapisów Konstytucji 3 maja i silne przywiązanie do wcześniejszego ustroju Rzeczypospolitej.
Zadanie 3.
Wspomniana na monecie “Rzeczpospolita zmartwychwstająca” to Polska
A. przed rozpoczęciem obrad Sejmu Wielkiego.
B. po obaleniu Konstytucji 3 maja.
C. podczas powstania kościuszkowskiego.
D. po utworzeniu Księstwa Warszawskiego.
Poprawna odpowiedź
B
Wymaganie ogólne
1.1 Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.
Wymaganie szczegółowe
26.3 Rzeczpospolita w dobie stanisławowskiej. Uczeń wyjaśnia okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej i ocenia jej następstwa.
Komentarz
W tym zadaniu sprawdzane są umiejętności ucznia z zakresu chronologii. Zgodnie z zapisami podstawy programowej uczeń powinien sytuować wydarzenia w czasie oraz porządkować je ustalając, które z nich były wcześniejsze, a które późniejsze. W tym zadaniu uczeń musi rozstrzygnąć, co oznacza sformułowanie „polska zmartwychwstająca”. Nie chodzi tu przecież o odzyskanie niepodległości w XX w., co uczeń, który dokładnie przeanalizował tekst na pewno zrozumie. Odpowiedź A. powinna zostać odrzucona, ponieważ w tekście znajduje się informacja o uchwaleniu Konstytucji 3 maja, co miało miejsce podczas Sejmu Wielkiego. Odpowiedzi C i D powinny również zostać odrzucone, gdyż w trakcie wskazanych wydarzeń konstytucja nie mogła być oficjalnie oceniana negatywnie. Wybranie prawidłowej odpowiedzi B jest dowodem na to, że uczeń prawidłowo zinterpretował tekst, co pozwoliło mu również poprawnie określić moment wybicia monety.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
