Wiązka zadań
Sobór w Trydencie
Prezentowana wiązka zadań została zbudowana wokół krótkiego fragmentu postanowień soboru trydenckiego. Materiał porusza dwie kwestie: przede wszystkim przypomina o roli tradycji ustnej w nauce Kościoła, a jednocześnie wprowadza określoną procedurę dopuszczania do druku dzieł poświęconych sprawom religii. Materiał źródłowy odznacza się stosunkowo trudnym językiem i składnią, a zatem może stanowić dla uczniów pewne wyzwanie nawet wówczas, gdy znają oni dobrze zarówno postanowienia samego soboru, jak i wcześniejsze postulaty Marcina Lutra. Zaproponowane zadania wymagają od uczniów przede wszystkim wnikliwej analizy materiału źródłowego.
Na podstawie tekstu wykonaj zadania.
Sobór Trydencki, Sesja IV, 8 kwietnia 1546 r.
Świętemu zgromadzeniu wiadome jest, że zbawiająca prawda i zasady postępowania znajdują się w księgach spisanych i niespisanych tradycjach (...). Rzeczą Kościoła jest wyrokować o prawdziwym znaczeniu i tłumaczeniu Pisma św. (...) Nikomu nie wolno drukować ani przyczyniać się do drukowania żadnych ksiąg mówiących o świętych rzeczach bez podania nazwiska autora, ani w przyszłości sprzedawać ich, bądź nawet mieć je w posiadaniu jeśli nie zostaną one najpierw zbadane i zatwierdzone przez ordynariusza*, pod karą ekskomuniki.
* ordynariusz - wyższy dostojnik kościelny
Zadanie 1
W cytowanym tekście Kościół odrzuca pogląd Marcina Lutra na temat
A. znaczenia i roli odpustów.
B. zwierzchniej władzy biskupa Rzymu.
C. prowadzania nabożeństw w językach narodowych.
D. uznawania w kwestiach wiary tylko Pisma Świętego.
Poprawna odpowiedź
D
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
18.3 Rozłam w Kościele zachodnim. Uczeń wyjaśnia cele zwołania soboru trydenckiego i wskazuje postanowienia służące wzmocnieniu katolicyzmu.
Komentarz
Zadanie pierwsze może się wydać uczniom na pierwszy rzut oka poleceniem sprawdzającym ich wiadomości na temat poglądów Marcina Lutra. W rzeczywistości rozwiązanie przedstawionego problemu nie wymaga żadnych informacji spoza materiału źródłowego, gdyż każda z zaproponowanych odpowiedzi odwołuje się wprost do postulatów i tez Lutra (a zatem uczniowie nie muszą pamiętać, jakie były jego oczekiwania od Kościoła). Rozwiązanie zadania powinno się zatem opierać przede wszystkim na skonfrontowaniu zaproponowanych odpowiedzi ze źródłem. Uczniowie, którzy unikną pułapki bezrefleksyjnego wskazania jednej z trzech pierwszych propozycji (A-C) i spróbują zweryfikować każdą z nich z tekstem, bez trudu ustalą, że nie wspomina się w nim o kwestiach odpustów, języków narodowych, czy zwierzchności papieża. Wskazanie odpowiedzi poprawnej (D) wymaga natomiast właściwego zinterpretowania pierwszego zdania tekstu, w którym wprost podano, że podstawę doktryny katolickiej stanowi - obok Biblii - również tradycja ustna. Dostrzeżenie sprzeczności między tym założeniem a tezą Lutra o roli Pisma Świętego może jednak uczniom sprawić pewną trudność, dlatego warto z nimi to zadanie omówić na lekcji, wykorzystując je jako pretekst do utrwalenia wiadomości na temat reformacji.
Zadanie 2
Rozstrzygnij, czy poniższe działania były zgodne, czy niezgodne z postanowieniami soboru.
| zgodne | niezgodne | ||
| 1. | Publikowanie anonimowych druków na temat wiary. | ||
| 2. | Wyjaśnianie treści i znaczenia Pisma Świętego przez świeckich. | ||
| 3. | Drukowanie świętych ksiąg katolickich. |
Poprawna odpowiedź
niezgodne, niezgodne, zgodne
Wymaganie ogólne
2.2 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą.
Wymaganie szczegółowe
18.3 Rozłam w Kościele zachodnim. Uczeń wyjaśnia cele zwołania soboru trydenckiego i wskazuje postanowienia służące wzmocnieniu katolicyzmu.
Komentarz
W zadaniu drugim akcent położono już wprost na analizę materiału źródłowego, przy czym sprawdzane kompetencje mają stosunkowo podstawowy charakter: wskazanie prawidłowych odpowiedzi wymaga głównie prostej umiejętności wyszukiwania wiadomości w tekście. W ten sposób uczniowie powinni wskazać, że dwie pierwsze czynności wymienione w tabeli były niezgodne z nauką Kościoła, jako że materiał wprost mówi o konieczności podawania autorów dzieł o tematyce religijnej, a także podkreśla, że tylko ludzie Kościoła mogą tłumaczyć i objaśniać Pismo Święte. Większą trudność może uczniom sprawić ustalenie, czy w świetle postanowień soboru wolno było drukować księgi katolickie, gdyż na to pytanie materiał źródłowy nie podaje równie jednoznacznej odpowiedzi. Uczniowie powinni jednak zauważyć, że całe rozbudowane ostatnie zdanie opisuje warunki, które należało spełnić właśnie po to, żeby drukować księgi poświęcone religii w zgodzie z nauką i prawami Kościoła. Udzielenie poprawnej odpowiedzi wymaga zatem w tym wypadku podstawowych umiejętności z zakresu syntezy tekstu.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
