Wiązka zadań
Konarski o prawach
W prezentowanej wiązce zadań jako materiał źródłowy wykorzystano krótki fragment dzieła Stanisława Konarskiego, w którym obrazowo przedstawiony został rozwój i stan praw Rzeczypospolitej. Ciekawy, na swój sposób aktualny, tekst napisany został stosunkowo przystępnym językiem, który nie powinien uczniom sprawiać większych trudności. Warto odnotować, że zaproponowane zadania wymagają przede wszystkim umiejętności pracy z tekstem i podstawowych wiadomości na temat prób naprawy państwa podjętych pod koniec XVIII wieku, natomiast do ich wykonania nie jest konieczne rozpoznanie autora cytowanego dzieła.
Na podstawie tekstu wykonaj zadania.
Prawa nasze podobne są do starego dworu, z początku szczupłego, potem bez żadnej symetrii, z przydanymi bez poprawy fundamentu piętrami, gdzie nowe przyklecające ściany obalają się na stare: a na ostatek dom cały, od długiego zaniedbany czasu, walić się zaczyna. Patrz, szlachecki stanie, na głębokie ojczyźnie zadane rany. Sprawiedliwości przeciw możniejszym nie mamy. Kryminały i prywatne i publiczne bez kary. Korupcje oczywiste, wiadome, i już nie tylko bez skrupułów, lecz i bez wstydu. Postronne wojska bez wojny z nami, nie tylko bez niczyjej odpowiedzi jak przez pustkę przechodzą, ale i żyją tyle lat, jak w nieprzyjacielskiej ziemi.
Zadanie 1
Według autora prawa Rzeczypospolitej były zbyt
A. surowe.
B. liberalne.
C. nowoczesne.
D. nieuporządkowane.
Poprawna odpowiedź
D
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
2.2 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą.
Wymaganie szczegółowe
24.3 Rzeczpospolita Obojga Narodów w XVIII w. Uczeń charakteryzuje projekty reform ustrojowych Stanisława Konarskiego i Stanisława Leszczyńskiego oraz dostrzega przejawy ożywienia w gospodarce i kulturze czasów saskich.
Komentarz
Pierwsze zadania sprawdza, czy uczniowie prawidłowo zrozumieli porównanie, którym posłużył się autor tekstu i dostrzegli, że pisząc o rozpadającym się, starym dworze zwraca on uwagę na chaotyczny rozwój prawa w Rzeczypospolitej. Jest to zadanie bardzo łatwe, z którego w części klas można z pewnością zrezygnować. Warto jednak sprawdzić, czy przypadkiem nie okaże się ono pewnym wyzwaniem dla pojedynczych uczniów.
Zadanie 2
Rozstrzygnij, czy poniższe zdania są prawdziwe, czy fałszywe.
| Prawda | Fałsz | ||
| 1. | Autor tekstu był zwolennikiem wprowadzenia zmian w Rzeczypospolitej. | ||
| 2. | Przedstawiona diagnoza stanu państwa powstała po uchwaleniu Konstytucji 3 maja. |
Poprawna odpowiedź
1: prawda, 2: fałsz
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
24.3 Rzeczpospolita Obojga Narodów w XVIII w. Uczeń charakteryzuje projekty reform ustrojowych Stanisława Konarskiego i Stanisława Leszczyńskiego oraz dostrzega przejawy ożywienia w gospodarce i kulturze czasów saskich.
Komentarz
W zadaniu drugim uwagę uczniów skierowano na kwestie poglądów autora na sytuację w Rzeczypospolitej i okoliczności, w których powstał przytoczony tekst. Rozstrzygnięcie, czy autor popierał zaprowadzenie w Rzeczypospolitej zmian, wymaga zrozumienia wymowy całej jego wypowiedzi. Uczniowie nie powinni mieć większych trudności z ustaleniem, że opisywany przez autora stan państwa nie jest przez niego oceniany pozytywnie, a sam tekst stanowi rodzaj wezwania do podjęcia działań w celu poprawienia obecnej sytuacji kraju. Z kolei rozstrzygnięcie, czy cytowany tekst powstał przed, czy po obradach Sejmu Wielkiego, wymaga dodatkowo - obok refleksji nad wymową tekstu - także ogólnych wiadomości na temat samej Konstytucji 3 maja. Wiadomości takie powinny wystarczyć, aby uznać, że opisywany przez Konarskiego “stary dwór” nie może być metaforą porządku prawnego zaprowadzonego w 1791 roku.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
